Nhau cài răng lược: Mối nguy hiểm tiềm ẩn trong thai kỳ hiện đại !

1. Giới thiệu

Trong thời đại y học phát triển hiện nay, nhiều biến chứng thai kỳ đã được phát hiện và kiểm soát kịp thời. Tuy nhiên, nhau cài răng lược (Placenta accreta spectrum – PAS) vẫn là một thách thức lớn đối với sản phụ khoa hiện đại, đặc biệt khi tỷ lệ sinh mổ gia tăng trên toàn thế giới. Đây là tình trạng nhau thai bám bất thường vào thành tử cung, khiến quá trình bong nhau sau sinh trở nên nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng của sản phụ.

2. Bệnh lý nhau cài răng lược là gì?

Bình thường, nhau thai chỉ bám nông vào lớp nội mạc tử cung. Tuy nhiên, trong nhau cài răng lược, các gai nhau xâm lấn sâu hơn bình thường:

• Nhau cài răng lược dạng nhẹ (Accreta): Gai nhau bám vào lớp cơ tử cung nhưng không xuyên qua.

• Nhau cài răng lược dạng trung bình (Increta): Gai nhau xâm nhập sâu vào lớp cơ tử cung.

• Nhau cài răng lược thể nặng (Percreta): Gai nhau xuyên thủng tử cung, có thể lan sang bàng quang hoặc cơ quan lân cận.

3. Những đối tượng có nguy cơ cao

• Phụ nữ đã từng sinh mổ, đặc biệt là sinh mổ nhiều lần.

• Có tiền sử can thiệp tử cung: nạo hút thai, bóc u xơ tử cung.

• Nhau tiền đạo kết hợp với sẹo mổ cũ là yếu tố nguy cơ hàng đầu.

• Tuổi mẹ cao hoặc thụ tinh nhân tạo (IVF) cũng làm tăng nguy cơ.

4. Triệu chứng và chẩn đoán

Phần lớn các trường hợp không có triệu chứng rõ ràng trong thai kỳ và chỉ được phát hiện qua siêu âm hoặc MRI. Dấu hiệu cảnh báo trên hình ảnh học:

• Khoảng trống giữa nhau thai và cơ tử cung bị mất.

• Các mạch máu bất thường trong vùng nhau thai.

• Nhau bám lên vết sẹo mổ cũ.

Việc chẩn đoán sớm trong tam cá nguyệt thứ hai là yếu tố then chốt giúp giảm thiểu tai biến sản khoa.

5. Biến chứng và nguy hiểm

Nếu không được phát hiện và xử trí đúng cách, nhau cài răng lược có thể gây:

• Băng huyết sau sinh trầm trọng: là nguyên nhân chính gây tử vong mẹ.

• Cắt tử cung cấp cứu để kiểm soát chảy máu.

• Tổn thương bàng quang, niệu quản do nhau xâm lấn.

• Nguy cơ nhiễm trùng, suy thận cấp, sốc mất máu.

6. Điều trị và theo dõi

Không có phương pháp điều trị nội khoa hiệu quả. Tùy mức độ xâm lấn, bác sĩ có thể:

• Sinh mổ chủ động kết hợp cắt tử cung bán phần hoặc toàn phần.

• Chuẩn bị sẵn ngân hàng máu, đội ngũ hồi sức và bác sĩ ngoại khoa nếu cần.

• Đôi khi, trong thể nhẹ, có thể giữ lại tử cung nếu sản phụ còn nhu cầu sinh con, nhưng cần theo dõi rất chặt chẽ.

7. Phòng ngừa và tiên lượng

Do có liên quan chặt chẽ đến các phẫu thuật tử cung trước đó, biện pháp phòng ngừa hữu hiệu nhất là hạn chế chỉ định sinh mổ không cần thiết, đặc biệt là trong lần sinh đầu.

Ngoài ra, quản lý thai kỳ ở những thai phụ có tiền sử phẫu thuật tử cung nên được thực hiện ở cơ sở y tế chuyên khoa có đủ điều kiện phẫu thuật và hồi sức sản khoa.

8. Kết luận

Nhau cài răng lược là một biến chứng nguy hiểm, đang có xu hướng gia tăng do tỷ lệ sinh mổ ngày càng cao. Việc nhận diện sớm các yếu tố nguy cơ, chẩn đoán hình ảnh chính xác và xây dựng kế hoạch sinh phù hợp là chìa khóa để bảo vệ an toàn tính mạng cho sản phụ. Trong bối cảnh y học hiện đại, chủ động phát hiện và điều trị hiệu quả là cách tốt nhất để tránh thảm kịch có thể xảy ra trong những giây phút lẽ ra nên hạnh phúc nhất của người mẹ.